15 lines
2.4 KiB
Plaintext
15 lines
2.4 KiB
Plaintext
Hạnh Thục ca
|
|
|
|
Hạnh Thục ca, tên đầy đủ là Loan dư Hạnh Thục quốc âm ca, do Nguyễn Thị Bích (hay Nguyễn Nhược Thị Bích, 1830-1909) sáng tác bằng chữ Nôm, dài 1036 câu, theo thể thơ lục bát, phần lớn kể lại mọi biến cố xảy ra từ khi quân Pháp sang lấy Việt Nam cho tới lúc Thành Thái lên nối ngôi vua. Theo các nhà nghiên cứu, thì đây là một tác phẩm rất có giá trị về mặt sử liệu.
|
|
Giới thiệu.
|
|
Hạnh Thục ca được Nguyễn Thị Bích khởi sự viết sau khi Kinh thành Huế thất thủ vào tháng 7 năm 1885, và hoàn thành sau năm 1900, tức sau lễ bát tuần của Thái hậu Từ Dụ.
|
|
Đây là áng văn chương thời thế, kể lại một giai đoạn lịch sử nhiều biến động của nước Việt. Giải thích tên tác phẩm, Lệ Thần Trần Trọng Kim cho biết đại ý như sau:
|
|
Kể từ khi hoàn thành, mãi cho đến năm 1950, Hạnh Thục ca mới được nhà xuất bản Tân Việt cho ấn hành tại Sài Gòn. Người có công phát hiện, biên dịch và chú thích tác phẩm là Trần Trọng Kim. Kể lại điều này, ông viết:
|
|
Mục lục.
|
|
Nguyên tác không phân đoạn. Trần Trọng Kim đã phân chia và đặt tên cho từng phần như sau:
|
|
Nhận xét.
|
|
GS. Phạm Thế Ngũ cho biết khi bàn về nội dung "Hạnh Thục ca", nhà nghiên cứu Nguyễn Tường Phượng có phê bình quan niệm lịch sử "trị loạn xoay dần" của tác giả, vì quan niệm ấy thần bí và lạc hậu. Ông lại công kích thái độ thiên vị chủ quan của tác giả, như: mạt sát nhà Tây Sơn ("Ngụy Tây thiết cứ bạo cuồng ngược dân"), quá đề cao vua Tự Đức ("Trị vì băm sáu năm chày/Lòng nhân tính hiếu đức tày Thuấn Nghiêu"), có ác cảm với phong trào Cần Vương ("Thừa cơ phá huyện cướp châu/ Làm cho lê thứ lo âu nghiêng nghèo"). Và ông Phượng kết luận rằng đây là một tác phẩm ghi đúng tâm trạng của lớp quý tộc trên bước đường cùng, đi tìm an ủi trong cái triết lý thần bí và lạc hậu của họ...
|
|
Tuy nhiên, theo giáo sư thì:
|
|
Cho nên khi giới thiệu "Hạnh Thục ca", Trần Trọng Kim cũng chỉ nhấn mạnh đến giá trị sử liệu của nó. Ông viết:
|
|
|